هفت روندی که باعث تغییر در صنعت لجستیک میشوند

جمعیت جهان در حال رشد است و انتظار میرود در سال 2050به 9میلیارد نفر برسد. با رشد طبقه متوسط جهانی و گسترش دسترسی به اینترنت، تقاضا برای تجارت الکترونیکی افزایش یافته است که برای اولین بار نیاز به ارائهدهندگان لجستیک دارای قابلیت تحویل به مکانهای دوردست را در اقتصادهای نوظهور ایجاد کرد. پیشبینی میشود حمل و نقل هوایی در بازارهای نوظهور با سریعترین رشد در مسیرهای بین خاورمیانه و آسیا به بیش از 1میلیون تن افزایش یابد. صنعت لجستیک نیز تحت تأثیر تغییر جمعیتی دیگری قرار خواهد گرفت. احتمال میرود تا سال 2050 دو سوم جمعیت جهان در شهرها زندگی کنند، در حالی که اکنون این مقدار کمی بیش از نصف میباشد. تا سال 2030پیشبینی شده است که " 41بزرگشهر" با جمعیت بیش از 10میلیون نفر وجود داشته باشد. بزرگشهرها، چالش سختی برای شرکتهایی که وظیفه دارند تحویل سریع را در کلانشهرهای پر ترافیک انجام دهند، ایجاد کرده است.

ظهور تجارت الکترونیکی، مصرفکنندگان را توانمند کرده است، مشتریان هم اکنون میتوانند محصولات خود را از هرجای دنیا تهیه کنند و فقط با یک گوشی هوشمند قیمتها را مقایسه کنند. پیشبینی میشود که تعداد اشتراکهای تلفنهای هوشمند تا سال 2025تقریباً دو برابر شود و به 4میلیارد اشتراک برسد، که این روندِ رشد، از بازارهای نوظهور حاصل میشود. با استفاده بیشتر مصرفکنندگان از خدمات دیجیتال، آنها انتظار دارند کیفیت و انعطافپذیری مشابهی را با خدمات سایر صنایع دریافت کنند. شرکتهای لجستیکی کماکان نمیتوانند یک محموله را کاملاً به موقع تحویل دهند، و همچنین نیاز به ارائه خدمات چند پلتفرمی به مشتریان شخصی و تجاری خود دارند.

مانند هر صنعتی با فعالیت در سطح جهانی، صنعت لجستیک نیز تحت تأثیر تحولات ژئوپلیتیک و اقتصادی قرار دارد. سه مورد مهم و تاثیرگذار، قیمت نفت، هماهنگی تجارت و افزایش نگرانی در مورد محیط زیست میباشد. رکود اخیر در قیمت نفت باعث بهبود حاشیه سود برای مشاغل لجستیکی شده است، اگرچه صنعت تدارکات همچنان در برابر افزایش قیمت نفت آسیبپذیر است و انتظار میرود با تصمیم اوپک برای تنظیم دقیقتر تولید در آینده مواجه شود. اتحادیه های اقتصادی مانند ،NAFTAاتحادیه اروپا (EU) به سمت هماهنگی تجارت در مرزهای خود پیشرفت کرده اند. مناطق تجاری آزاد، هزینه پردازش اسناد تجاری را کاهش دادهاند اما هزینه انطباق با قوانین رو به رشد، افزایش یافته است. همچنین، نگرانیهای عمیق زیست محیطی جامعه نیز بر صنعت لجستیک تأثیر میگذارد. شرکتها برای عرضه عملیات لجستیکی پایدار، مجبورند به دنبال روشهایی جهت استفاده از شیوههای سبزتر حمل و نقل، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای خود و کاهش ضایعات بسته بندی باشند.

بحران مالی سال 2008تأثیر منفی بر سودآوری صنعت لجستیک داشت، به طوری که ارزش بازار 3بزرگترین دستاندرکاران آن از 700میلیارد دلار تقریبا به 400میلیارد دلار کاهش یافت- یعنی همان سطحی که در سال 2004بود. اما این بخش بعد از سال ،2008با ارزش بازارِ برترین شرکتهای لجستیکی طی شش سال، تا سال 2014بهبود یافت و به طور متوسط سالانه 15درصد رشد کرد. میزان درآمد بخشهای مختلف این صنعت، متفاوت بوده است (شکل 1را ببینید.) با افزایش تقاضا برای انواع حمل و نقل، خدمات پشتیبانی حمل و نقل بیشترین رشد متوسط سالانه درآمد (٪6.5)را بین سالهای 2008و 2014به ثبت رسانده است. حمل و نقل ریلی نیز به لطف تقاضای صنایع نفت خام در آمریکای شمالی، با رشد درآمد سالانه 5.2درصد، عملکرد خوبی داشته است. درآمد باربری نیز به سبب رشد ناشی از افزایش حجم حمل و نقل در اقتصادهای نوظهور، 2.5درصد در سال افزایش داشت- به عنوان مثال میتوان صنعت تجارت الکترونیکی هند را مطرح کرد که طی پنج سال گذشته 34درصد در سال رشد کرده است. اما از طرفی حمل و نقل دریایی- بخشی از صنعت لجستیک که بیشتر تحت تأثیر بحران مالی قرار گرفت- شاهد کاهش درآمد به طور متوسط 1.6درصد در هر سال بوده است.

انقلاب اینترنت در سه موج اتفاق افتاد: در ابتدا با اینترنت دسکتاپ در دهه 1990شروع شد، سپس اینترنت تلفن همراه در دهه 2000و اکنون عصر سوم اینترنت، که مهمترین روند فناوری این دوره اینترنت اشیا است، شبکهای از دستگاههای هوشمند، حسگرها و ابر(cloud)که به دنیای فیزیکی و سیستمهای رایانهای امکان تعامل مستقیم را میدهد. در حال حاضر، اینترنت اشیا بیش از دهها میلیارد دستگاه- از یخچال و فریزر گرفته تا ترموستاتها و چراغهای خیابان، را شامل میشود. همراه با گسترش حسگرهای تلفن همراه، اینترنت اشیا توانایی بهبود کارایی و قابلیت اطمینان صنعت لجستیک را بدست آورد، که به عنوان مثال میتوان به تنظیم اتوماتیک بار در کامیونها و کشتیها با بهترین پیکربندی، اشاره کرد. اینترنت اشیا با پیشرفتهای اخیر در محاسبات ابری پایهریزی شده است. ذخیرهسازی اطلاعات ارزانتر و افزایش قدرت محاسباتی به این معنی است که جریان کلاندادهها میتوانند بسیار کارآمدتر جمعآوری، ذخیره و تحلیل شوند. این امر ارائه دهندگان لجستیک و مشتریان را قادر میسازد تا در زمان واقعی دادههای زنجیره تامین را تجزیه و تحلیل کنند.

یکی از بزرگترین روندهای دیجیتالی سالهای اخیر ظهور پلتفرمهای غول پیکر اینترنتی مانند Amazon ،eBayو Alibaba است. این پلتفرمها شرکتهای نوپا و شرکتهای کوچک را قادر میسازند از اولین روز کاری خود در یک بازار جهانی فعالیت کنند. مشتریان، چه مصرفکننده باشند و یا صاحب کسب و کار، از انتخاب طیف وسیعی از تامینکنندگان جایگزین، بهره میبرند.

دو فناوری دیگر که میتوانند انقلابی در صنعت لجستیک ایجاد کنند، چاپ سه بعدی و وسایل نقلیه بدون راننده، میباشند. اپلیکیشنهای توانمندی برای چاپ سه بعدی وجود دارد، مانند چاپ قطعات یا محصولات جایگزین در لحظه، که میتواند نیاز به قطعات و کالاهایی که باید حمل شوند، را کاهش دهد. با این وجود هنوز در مورد تأثیر چاپ سه بعدی تردید وجود دارد و ممکن است فرصتهایی برای دستاندرکاران لجستیک فراهم شود که در چاپ و تحویل سریع و ارزان محصولات تخصص پیدا کنند. وسایل نقلیه خودران، فناوری دیگری است که میتواند برای ارائهدهندگان لجستیک، با کاهش هزینههای عملیاتی ضمن بهبود قابلیت اطمینان تحویلها، تحولآفرین باشد. مرسدس در حال حاضر در ساخت کامیونهای دیجیتال پیشگام است و آمازون در حال آزمایش پهباد پستچی است. با توجه به تجزیه و تحلیل این روندها، ما پنج مضمون دیجیتالی (خدمات اطلاعاتی، خدمات لجستیکی، قابلیتهای تحویل، اقتصاد چرخشی و قابلیتهای لجستیک اشتراکی) را شناسایی کردهایم که به اعتقاد ما در دیجیتالسازی لجستیک در دهه آینده نقش اساسی خواهند داشت.